OBRZĘDY




K O L Ę D O W A N I E

Szopka z lalkami (kukiełkami)
Osoby (lalki) występujące w szopce:
Osoba   1 - Anioł
Osoba   2 - Król Herod 
Osoba   3 - Żyd
Osoba   4 - Śmierć
Osoba   5 - Królowa
Osoba   6 - Diabeł
Osoba   7 - Krakowiak 
Osoba   8 - Krakowianka
Osoba   9 - Niemiec
Osoba 10 - Dziadek
Osoba 11 - Babcia

Podchodząc pod dom gospodarza jeden z kolędników głośno mówi:
- Przystępujemy do Pana gospodarza po kolędzie (pozostali kolędnicy śpiewają)

Z dawien dawna zwyczaj wszędzie nawiedzają po kolędzie sąsiad sąsiada miłego podczas boga zrodzonego, zrodzonego. U was pani gospodyni rozkwitnął się kwiat lilii i najświętsza Maria Panna       i patronka święta Anna,  św. Anna.

Po tej zapowiedzi kolędnicy śpiewają jakakolwiek kolędę po jej zakończeniu jeden z kolędników zapytuje ?
- Wpuście nas do domu swego, a pokażemy Wam coś pięknego.

Jeżeli gospodarze nie decydują się na wejście kolędników do domu, to kolędnicy na odchodne śpiewają:
- Za kolędę dziękujemy, zdrowia szczęścia Wam życzymy na ten Nowy Rok

Natomiast w przypadku decyzji o wejściu kolędników do domu, proszą o dwa krzesła lub taborety, na których ustawiają szopkę. Za szopką  jest  lalkarz (animator), który kieruje ruchami lalek i użycza im głosu.

Anioł:
Pojawia się w szopce i przesuwając się po niej śpiewa:
- Gdy się Chrystus rodzi i ma świat przychodzi ………………….wychodzi z szopki

Król Herod:
Pojawia się w szopce przesuwając się w kierunku środka mówi:
- Oto ja król Herod, władca świata, pod moimi nogami wszystkie narody świata.

Żyd:
Wchodzi do szopki odwrotnie i mówi:
- Hi – hi – hi, jak się król Herod narodził, to do Żyda po prośbie co godzinę chodził.

Herod:
- Precz Żydzie, precz Żydzie.

Żyd:
- Aj waj!!  Aj waj!! (Wychodzi z szopki)

Herod:
- Nic nie widzę nic nie słyszę tylko mi się koło głowy dzwon kołysze gwiazdy migają niebo goreje
a pocusz ta koścista w moje progi wstąpiła (czasie tej wypowiedzi pojawia się śmierć w szopce)

Śmierć:
- A po to Królu Herodzie bym Cię do piekła strąciła.

Herod:
- Ach daruj pani me złości dam Ci swój płaszcz purpurowy okryj swe kości.

Śmierć:
- Jam w płaszczu purpurowym nie chodziła i chodzić nie będę, alem królom głowy ścinała i ścinać będę. Przyszedł rozkaz Boski by ściąć łeb królewski  - śmierć ścina kosą głowę Herodowi i wychodzi z szopki.

Królowa:
- W szopce pojawia się Królowa z płaczem i wychodzi .

Diabeł:
Wypychając widłami króla z szopki mówi:
- Za Twe zdrady za Twe zbytki chodź dopiekła boś Ty brzydki .

Żyd:
W szopce pojawia się Żyd, który śpiewa:
- Teraz będzie Judka tońcył, Judka tońcył,  bo już diobeł króla skończył, króla skońcył. Teraz będzie Żyd tańcowoł, Żyd tańcowoł, bo już diabeł króla schował, króla schowoł  i zatańcy hebrajskiego, hebrajskiego krakowiaka żydowskiego.

Krakowiak i Krakowianka:
Wchodzą do szopki tańcząc i Krakowiak śpiewa:
- Krakowiaczek jeden miał koników siedem, pojechał na wojenkę ostał mu się jeden. Siedem lat wojował szabli nie wyjmował. Szabla zardzewiała wojny nie widziała.

Krakowianka:
Śpiewa:
- Krakowianka jedna miała nóżki z drewna,  a buty z wosku. Wszystko po krakowsku.

Niemiec z niedźwiedziem:
Wchodząc do szopki miś się opiera wydając odgłosy fu fu.
Niemiec mówi:
- choć tu, choć tu misiu pokłoń się Jezuskowi.

Dziadek (dziad) :
Wchodzi i śpiewa:
- Idzie dziadek miedzą, psy mu torbę jedzą. Ułamał chabinkę, ogania torbinkę. Dajcie dziadziusiowi o co on was prosi, bo nie na darmo tę torbinkę nosi - nadstawia worek w kierunku gospodarza oczekując na jakiś drobny datek pozostaje w szopce.

 Babcia (dziadówka):
Wchodzi i woła:
- Dziadku, dziadku dużo tam mocie w tym worku?

Dziadek:
- Eee mało, mało. Ludzie nie chcą dawać dziadowi.

Dziadek z Babcią tańcząc śpiewają:
- napił się dziadek słodkiego winka gonił babunie koło kominka, babunie rada rączkami klaszcze, gońże mnie dziaduniu, gońże mnie jeszcze (wychodzą z szopki)

Na zakończenie Kolędnicy śpiewają kolędę kończąc ją słowami: „za kolędę dziękujemy, zdrowia szczęścia wam życzymy na ten Nowy Rok”.

Udostępnili Kazimierz Strojek, animator lalek w latach 57-61 oraz Jan Kuciel

Kolędnicy chodzili również z Gwiazdą, Rajem i Kozą.